Nằm cách trung tâm thị xã Lai Châu khoảng 30 km, bản Vàng Pheo tại xã Mường So, huyện Phong Thổ, Lai Châu được nhắc đến như “thung lũng mỹ nhân”, một trong những bản cổ xưa nhất của người Thái trắng ở Lai Châu. Mang trong mình những nét văn hóa đặc trưng, cùng với cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, bản Vàng Pheo hội tụ nhiều điều kiện để phát triển du lịch cộng đồng.
Bản Vàng Pheo có vị trí địa lý đẹp, tựa mình vào núi Phu Nhọ Khọ, là nơi giao thoa giữa hai dòng suối Nậm So và Nậm Lùm, được ví như một viên ngọc quý mà tạo hóa đã ban tặng cho con người nơi đây. Dù đang trong quá trình hội nhập, giao lưu nhiều luồng văn hóa nhưng văn hóa của người Thái trắng ở Vàng Pheo vẫn được bảo tồn khá nguyên vẹn từ những ngôi nhà sàn truyền thống đến những bộ váy của người phụ nữ Thái trắng được thiết kế cầu kỳ, váy khâu liền màu đen tuyền, dài chấm mắt cá chân, áo cóm chấm đến thắt lưng, cổ liền…
Toàn bản Vàng Pheo hiện có 102 hộ với hơn 400 nhân khẩu, tất cả đều là người Thái trắng. Đồng bào sống chủ yếu bằng nghề chăn nuôi, trồng trọt và dệt vải. Bản Vàng Pheo được công nhận là bản văn hóa du lịch cấp tỉnh từ năm 2007. Mỗi năm, bản đón gần một nghìn lượt du khách trong nước và quốc tế.
Đồng bào Thái trắng sống chủ yếu bằng nghề chăn nuôi, trồng trọt, đặc biệt là nghề trồng bông, dệt vải. Muốn làm ra 1 tấm vải phải tốn khá nhiều công sức. Cũng bởi thế mà từ xưa đến nay, người dân nơi đây đều lấy tiêu chí này để đánh giá các thiếu nữ khi bắt đầu bước sang độ tuổi trăng rằm có chăm chỉ, siêng năng hay không. Trước khi đi lấy chồng, thiếu nữ nào càng dệt được nhiều tấm vải thì càng được trân trọng. Với óc sáng tạo và đôi bàn tay khéo léo, đồng bào Thái trắng ở Vàng Pheo đã làm ra những tấm vải với mẫu mã đa dạng, hoa văn tinh tế, tạo nên nét đẹp văn hóa riêng so với các dân tộc thiểu số khác.
Đến với Vàng Pheo, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn truyền thống và mang đậm bản sắc riêng như: sâu đá, rêu đá, cá bống vùi tro, cá suối nướng, măng đắng, măng ngọt, thịt trâu sấy, thịt lợn hấp, canh rau đắng… Bên cạnh đó, người dân Vàng Pheo với sự chân thành, mến khách cảnh sắc thiên nhiên nơi đây tươi đẹp, thanh bình, cách xa những ồn ào khói bụi của chốn thành thị, dễ khiến du khách quên đi mọi lo toan vướng bận thường ngày.
Bản Vàng Pheo cũng là nơi có nhiều lễ hội, lưu giữ nhiều nét sinh hoạt văn hoá cộng đồng. Mỗi lễ hội có một bản sắc riêng như lễ hội: Nàng Han (rằm tháng 2 âm lịch), Then Kin Pang (mùng 10/3 âm lịch), Kin Lẩu Khẩu Mẩu (rằm tháng 9 âm lịch) Lễ hội bản Vàng Pheo có nhiều trò chơi dân gian độc đáo như: ném còn, đẩy gậy, tù lu. Vào những ngày cuối tuần hoặc dịp lễ hội, du khách đổ về đây rất đông để khám phá một không gian tây bắc êm đềm và cuộc sống giản dị của đồng bào dân tộc, được hoà mình trong điệu múa, lời ca của đồng bào mà “say tình”, ngây ngất với sắc màu của vùng cao.
Nguồn: Sưu tầm internet.