Đặt chân về mảnh đất Thành Nam, du khách sẽ được lạc mình trong những khu phố cổ Nam Định bình yên mang nhiều nét đặc sắc của vùng Nam sông Hồng với kiến trúc mộc mạc, giản đơn như chính con người nơi đây.
Bên cạnh nền ẩm thực phong phú hãy sở hữu công trình kiến trúc nhà thờ độc đáo được mệnh danh là “khung trời Âu trên đất Việt” thì mảnh đất Thành Nam lại ghi dấu ấn khó phai trong lòng du khách về khu phố cổ Nam Định mộc mạc, giản đơn trong không gian hoài cổ trước nhiều sự đổi thay của một thành phố hào hoa, sôi động.
Phố cổ trên đất Thành Nam
Đôi nét về khu phố cổ Nam Định
Và nếu như Hà Nội sở hữu 36 phố phường thì mảnh đất Thành Nam cũng có hơn 40 phố cổ. Tuy chưa được xếp hạng là di tích lịch sử nhưng đây cũng là điểm đến khá thú vị để du khách khắp 4 phương trở về đây tham quan, tìm hiểu lịch sử, văn hóa của Việt Nam xưa bên cạnh những di tích quốc gia như: phố cổ Hà Nội, phố cổ Hội An, Phố Hiến, Đồng Văn.
Thành cổ Nam Định hay phố cổ Thành Nam đều là tên gọi khác nhau khi nói về phố cổ Nam Định. Hơn nữa, phố cổ chính là tập hợp của những con phố nhỏ nằm sát bên ngôi thành cổ. Nó trải dài theo ven bờ sông Vị Hoàng xưa (sông Đào hay còn gọi là sông Nam Định). Hai mặt tường thành phía Nam và phía Đông của thành Nam Định trong thời Nguyễn gắn liền với gần 800 năm phát triển của đất Thành Nam cùng những triều đại Hồ, Lê, Trần, Mạc, Tây Sơn, Nguyễn, thời kỳ Pháp thuộc.
Và chắc chắn với những ai tham gia chuyến và thích khám phá giá trị lịch sử xưa ngoài tìm hiểu về nghệ thuật kiến trúc cổ kính mà sẽ hiểu hơn về khu phố cổ thành Nam. Đây đã trở thành trung tâm văn hóa, tôn giáo Việt Nam từ thế kỷ XIII. Đến năm 1262, nhà Trần cho xây dựng phủ Thiên Trường và đã đặt dấu mốc đầu tiên cho thành phố Nam Định sau này. Vùng đất trù phú này đã được thay đổi với nhiều tên gọi khác như: Vị Hoàng, Thiên Trường, Sơn Nam, Thành Nam và cho đến bây giờ mang tên là Nam Định.
Phố cổ Thành Nam xưa
Khám phá nét đẹp của khu phố cổ Nam Định xưa và nay
Tên những khu phố cổ ở Nam Định đa phần sẽ được đặt theo tên mặt hàng được bày bán ở nơi đây. Đây là cách gọi tên khá giống nhau của những khu phố cổ khác. Trước Cách Mạng Tháng 8 năm 1945, Nam Định có 35/38 phố Hàng, 4 phố Bến, 4 phố Cửa. Khu phố cổ trước kia gồm hơn 40 con phố trong đó 35 phố bắt đầu bằn chữ “Hàng” như: Hàng Đồng, Hàng Sắt, Hàng Giấy, Hàng Kẹo, Hàn Rượu….
Khám phá nét đẹp của khu phố cổ Nam Định xưa và nay
Những con phố cổ ngày nay tại Nam Định đa phần không còn giữ lại được tên cổ vốn có như ở khu phố cổ Hà Nội, không còn bán những mặt hàng truyền thống như trước kia. Nhưng ngày nay phố cổ Thành Nam vẫn còn phảng phất với kiến trúc cổ kính và vẫn còn đọng lại những trung tâm buôn bán, sầm uất nhất ở thành phố Nam Định. Tuy ra đời sau khu phố cổ Hà Nội thời Lý – Trần nhưng nhắc đến phố cổ Nam Định thì người ta cũng cho rằng khu phố này cũng đẹp và sầm uất chẳng hề kém cạnh đất kinh kỳ. Phố cổ Thành Nam chính là sự giao thoa giữa kiến trúc cổ điển Việt Nam, kiến trúc Trung Hoa và kiến trúc Pháp.
Kiến trúc cổ mang phong cách thuần Việt
Nếu bạn từng đến phố cổ Thành Nam chắc chắn bạn sẽ hình dung ngay một góc trời lợp bóng hoa gạo – một loài cây biểu tượng cho sự hiên ngang, ý chí vững trãi của người dân thành phố anh hùng đang rực cháy trong tiết trời tháng ban dọc đường Văn Miếu, ngã tư Cửa Đông và hồ Vị Xuyên. Cầu Đò Quan hiện nay thay cho bến Đò Quan xưa nối đôi bờ sông Đào mở ra sự phát triển thịnh vượng về một thành phố khang trang, rộng lớn ở 2 bên bờ sông.
Kiến trúc cổ mang phong cách thuần Việt
Những con phố được giữ nguyên tên gọi cổ như: Hàng Tiện, Hàng Thao, Hàng Đồng, Hàng Cấp…vẫn còn bóng dáng của những ngôi nhà cổ mang phong cách thuần Việt với mái ngói cũ kỹ lợp màu rêu phong, hay những ô cửa gỗ đã bạc màu theo dòng thời gian. Xong những kiến trúc cổ kính vẫn hòa nhịp một cách hài hòa đan xen bên kiến trúc hiện đại ngày nay. Tuy nhà cổ mang phong cách Việt xưa còn ít nhưng nó vẫn là nền tảng cực kỳ giá trị của những kiến trúc cổ xưa. Và đó cũng chính là nguồn tư liệu quý trong quá trình nghiên cứu lịch sự, văn hóa Việt Nam xưa mà nhiều người muốn tìm hiểu. Và những con phố cổ còn xót lại cũng là nguồn cảm hứng để những người mê du lịch khám phá tìm về nơi đây.
Kiến trúc đậm phong cách Pháp
Nổi bật kiến trúc cổ trên khu phố cổ Nam Định thì phải nhắc đến khu phố Hàng Đồng – con phố tuy được cải tạo nhưng vẫn giữ lại những nét kiến trúc Pháp đặc trưng với hệ mái vòm cong cong đan xen những hoa văn độc đáo nhìn không lẫn vào đâu được. Trải qua vết hằn của thời gian, những ngôi nhà mang kiến trúc Pháp cổ đã phôi phai sắc màu, giữa lớp sơn màu vàng tươi chính là sự xuất hiện của những vết mốc rêu phong phủ kín trên những bức tường xưa cũ kỹ, hay những mảng vữa cứ thế rụng rơi xuống tạo thành một dấu ấn xưa của khu phố cổ hoài niệm, giản đơn nhưng không kém phần nhộn nhịp.
Những ngôi nhà vẫn còn lưu giữ kiến trúc Pháp xưa
Ẩm thực đường phố
Nam Định luôn thu hút du khách bởi ẩm thực đường phố đa sắc màu với giá thành cực kỳ yêu thương. Và đặt chân đến khu phố cổ cũng thế, những món ngon đường phố được bày sẵn bên những quầy hàng với giá siêu siêu mềm như phố Hai Bà Trưng, Bắc Ninh, chợ Ngõ Ngang, Diên Hồng….với các món như: xôi xíu, phở bò, bánh cuốn làng Kênh, bún chả, bánh xíu páo…tất cả đã tô điểm thêm sự rực rỡ, nhộn nhịp, thanh bình của phố cổ nơi đây.
Phở bò
Bước sang thế kỷ mới, nhiều tuyến phố đã được kéo dài hơn để sáp nhập, đổi tên chỉ giữ lại vài tên cổ như: Hàng Cấp, Hàng Thao, Hàng Đồng…Thế nhưng, diện mạo chung của phố cổ Thành Nam không bị thay đổi quá nhiều so với trước kia khi những ngôi nhà mái ngói quét sơn vàng vẫn còn giữ lại. Hay vẫn còn những gia đình tiếp nối nghề buôn bán những mặt hàng truyền thống như: may cờ, làm tôn, bán bánh kẹo Sìu Châu…
Và nếu có dịp về với mảnh đất Nam Định thân yêu thì hãy nhớ ghé thăm khu phố cổ Nam Định để được đắm chìm trong những kiến trúc nhà thuần Việt, hay những ngôi nhà mang phong cách Pháp cổ phủ màu rêu phong.
Nguồn: Sưu tầm internet.