Khu Bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long là vùng đất ngập nước nội địa nguyên vẹn còn sót lại ở đồng bằng sông Hồng gồm các dòng sông, hồ nước nông và thảm thực vật ngập nước phong phú, mang các đặc tính sinh thái đặc thù tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo. Nơi đây được bao bọc bởi một hệ thống đá vôi rất nổi tiếng với hệ thống hang động đẹp và thảm thực vật đặc trưng cho hệ sinh thái núi đá vôi.
Với diện tích trên 3.000 ha, 3/4 diện tích là núi đá vôi, 1/4 là đất ngập nước. Ngoài hai hệ sinh thái chủ yếu là đất ngập nước và rừng trên núi đá vôi, Vân Long còn có cả hệ sinh thái đồng ruộng, bãi cỏ, nương rẫy và hệ sinh thái làng bản.
Hệ động thực vật của Vân Long rất đặc trưng cho hệ sinh thái núi đá vôi và đất ngập nước của châu thổ sông Hồng. Vân Long có trên 100 loài chim và 457 loài thực vật bậc cao trong đó có 8 loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam. Động vật có 39 loài, trong đó có 12 loài động vật quý hiếm như: rắn hổ chúa, kỳ đà hoa, trăn đất, rắn ráo trâu, tắc kè….đặc biệt là nơi sinh sống của trên 100 cá thể voọc mông trắng, một trong những loài linh trưởng đang bị đe dọa tuyệt chủng ở mức toàn cầu và chỉ còn ở Việt Nam.
Không chỉ là khu bảo tồn thiên nhiên, vùng đất ngập nước Vân Long còn là nơi có cảnh quan hấp dẫn với những bức tranh phong cảnh thủy mặc đẹp tuyệt vời. Vân Long có 32 hang động đẹp trong đó có nhiều hang lớn có giá trị như Hang Cá, hang Bóng… Ở đây còn có Kẽm Chăm và đền thờ Mẫu, nơi thờ mẹ của bốn tướng Hồng Nương. Nơi đây được mệnh danh là “vịnh không sóng” vì khi đi trên thuyền trên đầm, du khách sẽ thấy mặt nước phẳng như một tấm gương khổng lồ. Bức tranh thuỷ mặc phản chiếu rõ từng nét tạc mạnh mẽ của những khối núi đá vôi mang hình dáng đúng với tên gọi như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên, núi Mồ Côi, núi Cô Tiên… Tuy nhiên, mặt nước ở đây nước không có màu xanh của biển, mà trong vắt hiện rõ nét những lớp rong rêu dưới đáy. Ngồi trên chiếc thuyền tre cũ cùng những người bạn được thong dong đi xuyên qua những khe núi, hai bên là những vạt cỏ cao, chen giữa là làn nước. Phong cảnh bình dị khiến mỗi con người đều cảm thấy thư thái và yên bình
Với những cảnh quan tuyệt đẹp và hoang sơ gắn liền với những di tích đậm chất lịch sử, văn hóa, khu bảo tồn đất ngập nước Vân Long không chỉ trở thành điểm đến được yêu thích du khách mà còn à hiện trường nghiên cứu, học tập cho các nhà khoa học, sinh viên khi muốn nghiên cứu về vùng đất ngập nước nội đồng của Việt Nam
Nguồn: Sưu tầm internet.