“Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến” là câu nói rất kinh điển để xác định vị thế của địa danh phố Hiến Hưng Yên sầm uất một thời. Ngày nay bóng dáng về một thương cảng nổi tiếng tấp nập người mua kẻ bán đã không còn nhưng những giá trị về văn hóa và kiến trúc vẫn luôn được bảo tồn nguyên vẹn.
1. Giới thiệu Phố Hiến Hưng Yên
Phố Hiến là một địa danh lịch sử nổi tiếng tọa lạc trên hai phường Lam Sơn và Hồng Châu, Thành phố Hưng Yên. Khu phố trải rộng khoảng 5km2, được hình thành từ khoảng thế kỷ XIII và phát triển thành một thương cảng sầm uất, nhộn nhịp nhất cả nước vào thế kỷ XVII – XVIII.
Vào giai đoạn phát triển cực thịnh, phố Hiến Hưng Yên là trung tâm giao thương, buôn bán với nhiều quốc gia như: Trung Quốc, Pháp, Bồ Đào Nha, Nhật Bản, Anh,… Theo ước tính đã có khoảng 2000 ngôi nhà được xây dựng và hình thành khoảng hơn 20 phường để làm ăn, buôn bán.
Trải qua những biến đổi thăng trầm của lịch sử, phố Hiến ngày nay chỉ còn lại những giá trị văn hóa, những công trình cổ, những kho tượng Phật nghìn năm. Ký ức về một thương cảng sầm uất vang bóng một thời đã trôi vào dĩ vãng.
Đến Phố Hiến ngoài việc được tham quan các kiến trúc cổ thì du khách còn có cơ hội được thưởng thức nhiều như: nhãn lồng, bún thang lươn, chả gà Tiểu Quan,… Hương vị món ăn tại đây chắc chắc khiến du khách xuýt xoa không ngừng.
2. Di chuyển đến phố Hiến Hưng Yên như thế nào?
Phố Hiến Hưng Yên cách thủ đô Hà Nội tầm 60km. Để đến đây du khách có thể sử dụng các phương tiện như xe bus, ô tô, xe máy. Nếu đi xe máy thì từ Hà Nội bạn đi theo đường số 5 đến Phố Nối, rẽ vào đường 39A để đến thành phố Hưng Yên, tiếp tục di chuyển vào nội thành để đến Phố Hiến.
3. Vẻ đẹp phố Hiến Hưng Yên
Xưa kia, phố Hiến Hưng Yên được mệnh danh là “tiểu Tràng An”, nơi tấp nập người mua kẻ bán, là thương cảng lớn của miền Bắc. Thế nhưng ngày nay khi về Phố Hiến, du khách sẽ cảm nhận được một vẻ đẹp rất khác, bình yên, mộc mạc và hoài cổ vô cùng. Nơi đây sở hữu quần thể kiến trúc độc đáo, những di thích lịch sử lâu năm và nét văn hóa truyền thống không lẫn vào đâu được.
Phố Hiến Hưng Yên nổi bật với những hàng cây xanh mát, những ao nước miên man và vùng trời xanh thẳm. Du lịch đến đây du khách sẽ được tận hưởng một không khí miền quê thanh bình đúng nghĩa, không bon chen, náo nhiệt như phố xá ngoài kia. Đó là được ngồi ngơ ngẩn trước vẻ đẹp thơ mộng của hồ Bán Nguyệt, là được thả diều trên những cánh đồng lớn và nằm thư giãn bên những cây nhãn lồng cổ vài trăm năm tuổi.
Hệ thống kiến trúc ở Phố Hiến không chỉ mang đậm phong cách truyền thống Việt mà còn có sự giao thoa, kết hợp tinh tế với kiến trúc phương Tây và Á Đông. Đến đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những đường nét tinh tế, những hoa văn cầu kỳ được chạm khắc tỉ mỉ mang tính nghệ thuật cao.
Con người và thiên nhiên tại phố Hiến Hưng Yên sẽ luôn chào đón du khách đến tham quan, khám phá bằng thái độ thân thiện và chân thành nhất. Dạo quanh làng quê ở Phố Hiến, du khách sẽ dễ dàng tìm được những dư vị bình yên, thanh thản trong tâm hồn.
4. Những công trình kiến trúc nổi bật tại phố Hiến
Xuôi theo dòng chảy thời gian của lịch sự, phố Hiến Hưng Yên ngày nay vẫn còn lưu giữ quần thể kiến trúc cổ với hơn 60 di tích lịch sử, 100 bia ký và rất nhiều đền chùa, đình miếu. Trong đó đền Mẫu, văn miếu Xích Đằng, hồ Bán Nguyệt, chùa Chuông là những điểm đến nổi bật nhất.
4.1. Văn miếu xích đằng
Văn miếu Xích Đằng là điểm du lịch nổi tiếng nhất tại phố Hiến Hưng Yên được xây dựng từ đầu thế kỷ XVII. Xưa kia, đây là nơi diễn ra các kỳ thi hương, tôn vinh cho trí tuệ và tinh thần hiếu học của người dân địa phương. Nét cổ kính của văn miếu dường như vẫn được bảo tồn nguyên vẹn sau gần 400 năm.
Hiện Văn miếu Xích Đằng đang lưu giữ một số hiện vật quý trong đó 9 tấm bia đá vinh danh 161 vị đỗ đại khoa của trấn Sơn Nam xưa được xem là có giá trị lớn nhất. Đây là những tác phẩm nghệ thuật được chạm khắc hoa văn hình rồng, lưỡng long chầu nguyệt, kỳ lân khá tinh xảo và tỉ mỉ đến từng chi tiết.
Ngày nay, văn miếu Xích Đằng vẫn luôn là niềm tự hào của người dân Hưng Yên và trở thành điểm du lịch văn hóa thu hút đông đảo du khách đến tham quan.
4.2. Đền Mẫu
Đền Mẫu là điểm du lịch tâm linh khá nổi tiếng tại phố Hiến, hàng năm nơi đây đón nhiều lượt khách du lịch đến tham quan, chiêm bái. Đền được xây dựng vào năm 1278 và hiện tọa lạc tại đường Bãi Sậy, phường Quang Trung, thành phố Hưng Yên.
Đền Mẫu là nơi thờ bà Dương Quý Phi, vị hoàng hậu cuối cùng của triều Tống (Trung Quốc). Đây được xem là điểm khác biệt hiếm thấy trong các ngôi đền của người Việt thể hiện tình hữu nghị của nhân dân 2 nước Việt – Trung.
Ngôi đền có không gian và kiến trúc ấn tượng ẩn mình dưới bóng ba cây cổ thụ hơn 700 năm tuổi soi bóng bên hồ Bán Nguyệt thơ mộng. Vào 1990, đền Mẫu được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận là di tích “kiến trúc nghệ thuật”.
Đến đây, du khách không chỉ được chiêm bái, cầu nguyện, giãi bày ước vọng mà còn được thưởng thức cảnh quan thanh bình và kiến trúc cổ kính. Đặc biệt vào dịp đầu năm, đền Mẫu là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống thu hút rất đông khách du lịch tìm về.
4.3. Chùa chuông
Chùa Chuông là một trong những di tích nổi bật trong quần thể kiến trúc tại Phố Hiến Hưng Yên. Chùa được xây dựng từ thế kỷ XV và từng được mệnh danh là “Phố Hiến đệ nhất danh lam” vào thời nhà Lê. Chùa chuông đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng nét kiến trúc nghệ thuật cổ vẫn luôn được bảo tồn.
Ngoài kiến trúc đẹp chùa Chuông còn là nơi lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử như: câu đối, hoành phi,… đặc biệt không thể không nhắc đến tấm bia đá “Kim Chung Tự thạch bi ký” được dựng nên vào năm 1711. Trên bia được khắc tên những người có công đức tu sửa chùa và miêu tả vẻ đẹp phố phường của phố Hiến ngày xưa.
Với bề dày lịch sử lâu năm cùng hệ thống các pho tượng cổ, hiện vật quý giá, chùa Chuông đã trở thành một điểm tham quan tâm linh hấp dẫn bậc nhất phố Hiến.
5. Lễ hội dân gian tại phố Hiến Hưng Yên
Cứ vào tháng 3 âm lịch hàng năm tại phố Hiến Hưng Yên sẽ diễn ra các lễ hội văn hóa dân gian được tổ chức quy mô với sự tham gia của cư dân 12 xã, phường trên toàn thành phố cùng hàng vạn lượt du khách từ mọi miền đất nước đến tham dự.
Phần lễ được diễn ra hấp dẫn với các hoạt động rước kiệu vi hành qua nhiều tuyến phố chính và các đền chùa, miếu tại Phố Hiến.
Phần hội diễn ra sôi nổi với các trò chơi dân gian như: chọi gà, đua thuyền, thả đèn trời, kéo co, hát đối, đi cầu kiều,… Tất cả như muốn tái hiện lại sự sầm uất, nhộn nhịp của phố Hiến hưng thịnh một thời.
Trải qua biết bao năm tháng phố Hiến Hưng Yên ngày nay vẫn là một địa danh lịch sử cất giữ những giá trị văn hóa lâu đời. Trong chuyến đi thì phố Hiến hứa hẹn sẽ là điểm dừng chân thú vị mở ra những cung bậc cảm xúc hoài niệm và an yên cho du khách.
Nguồn: Sưu tầm internet.