Hẳn ai đã từng ghé đến thành phố Cẩm Phả cũng đều biết đến Đền Cửa Ông Quảng Ninh. Đây là một trong những ngôi đền có kiến trúc đẹp nhất Việt Nam hiện nay. Đền luôn mở cửa đón tiếp du khách thập phương về tham quan, lễ bái.
Đền Cửa Ông là địa điểm du lịch tâm linh được nhiều du khách ghé thăm (Ảnh: Sưu tầm)
Bấy lâu nay, Đền Cửa Ông Quảng Ninh luôn được ca tụng là có vị trí thiên thời địa lợi, sơn thủy hữu tình với tầm nhìn hướng ra Vịnh Bái Tử Long trong xanh, mát mắt. Để lên được một lịch trình trọn vẹn, du khách hãy cùng tham khảo những kinh nghiệm tham quan, đi lễ Đền Cửa Ông dưới đây.
1. Di tích lịch sử đền Cửa Ông ở đâu?
Đền Cửa Ông Cẩm Phả nằm trên đồi khu 9A, phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Vị trí đền cách trung tâm thành phố Hạ Long khoảng 40km. Đền Cửa Ông là 1 trong 3 ngôi đền nổi tiếng nhất của tỉnh Quảng Ninh. Đây là nơi “gặp gỡ” của núi non, rừng già và biển cả, được thiên nhiên ưu ái ban tặng một vị trí đắc địa.
Đền Cửa Ông Cẩm Phả uy nghi với khí thế trang nghiêm, hào hùng (Ảnh: sưu tầm)
Nơi đây thờ Đức Ông Đệ Tam Cửa Suốt – Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng (con thứ ba của Trần Hưng Đạo). Ông là người có công lao to lớn trong việc trấn giữ vùng Đông Bắc của Tổ Quốc. Ngoài ra, nơi đây còn thờ đầy đủ các tướng sĩ nhà Trần và gia thất: Trần Quốc Tuấn, Trần Anh Tông, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu,…
2. Lịch sử Đền Cửa Ông Quảng Ninh và cấu trúc khu di tích
2.1. Lịch sử của Đền Cửa Ông
Qua sử sách ghi chép lại, Đền Cửa Ông – Quảng Ninh được khởi dựng và tồn tại đã qua hơn 700 năm với nhiều cuộc đại trùng tu. Lúc khởi dựng, ngôi đền chỉ là một thảo am nhỏ, được làm từ tranh, tre, nứa… Vào khoảng năm 1907 – 1916, đền được trùng tu tại. Đến năm 1916, khu di tích xây dựng thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ và chùa.
Đến nay, ngôi đền đã trải qua 700 năm xây dựng với nhiều lần trùng tu (Ảnh: sưu tầm)
Trong những năm sau, đền tiếp tục được tu bổ và tôn tạo. Vào năm 2014, quy hoạch tổng thể khu di tích Đền Cửa Ông Cẩm Phả Quảng Ninh đã được phê duyệt với diện tích lên tới 18,125ha. Đến năm 2017, đền Trung được xây dựng và hoàn công vào năm 2017.
2.2. Cấu trúc khu di tích Đền Cửa Ông ở Quảng Ninh
Theo giới thiệu Đền Cửa Ông, nơi đây ban đầu chỉ thờ Đức Ông Trần Quốc Tảng. Sau khi xây dựng thêm các khu đền, chùa thì thờ tự thêm nhiều danh nhân. Cụ thể:
- Đền Hạ: Gồm đền Mẫu và đền Trung Thiên Long Mẫu;
- Đền Trung: Thờ Khâm Sai Đông Đạo Tiết Chế Hoàng Cần và Sơn thần, Thủy thần;
- Đền Thượng: Gồm đền Thượng, đền Quan Chánh, đền Quan Châu, chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng;
- Đền Cặp Tiên: Thờ một vị tiểu thư – con gái Trần Quốc Tảng (còn gọi là “Cô bé Cửa Suốt”), quan Chánh, các vị nhân thần, Phật, Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu và Tiên Thiên Thánh Mẫu.
Đền Cửa Ông Quảng Ninh là một khu di tích với nhiều đền, chùa (Ảnh: sưu tầm)
3. Ghé thăm di tích lịch sử Đền Cửa Ông lúc nào?
Đền Cửa Ông Quảng Ninh có mở cửa không? Đền luôn mở cửa để tiếp đón nhân dân địa phương và du khách trong và ngoài nước tới tham quan, lễ bái. Ngay cả đêm giao thừa, đền vẫn mở cửa để mọi người tới bái phật, cầu nguyện.
Tham quan Đền Cửa Ông ở Quảng Ninh vào mùa xuân là lý tưởng nhất (Ảnh: sưu tầm)
Thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm nơi đây là dịp đầu năm mới vì lúc này thời tiết mát mẻ, dễ chịu, ít mưa. Đồng thời, đầu năm cũng là dịp đền tổ chức nhiều lễ hội như: Lễ hội Đền Cửa Ông chính, Lễ Cầu siêu, Hội rước Đức Ông hồi cung an vị,…
4. Hướng dẫn cách di chuyển khi đi lễ Đền Cửa Ông
Theo kinh nghiệm đi Đền Cửa Ông Quảng Ninh, có nhiều cách để di chuyển đến đây. Cụ thể, với du khách ở Hà Nội:
- Đi xe khách: Du khách có thể đi từ Hà Nội tới thành phố Cẩm Phả bằng xe khách với chi phí dao động từ 80.000 – 300.000 đồng/lượt tùy loại xe, loại ghế. Khi đến Cẩm Phả, du khách tiếp tục thuê xe ôm hoặc taxi tới Đền Cửa Ông.
- Đi xe ô tô riêng hoặc xe máy: Du khách đi từ trung tâm thành phố Hà Nội theo đường Nguyễn Khoái, qua quốc lộ 1A tại Lĩnh Nam thì tiếp tục di chuyển lên quốc lộ 5B/đường Cao tốc 04, tiếp tục theo quốc lộ 10 và quốc lộ 18. Tới đường Lý Thường Kiệt – thành phố Cẩm Phả thì bạn tiếp tục đi thẳng là tới Đền Cửa Ông. Tổng quãng đường di chuyển khoảng 200km.
Các gia đình có thể đi xe riêng để đến tham quan khu di tích Đền Cửa Ông (Ảnh: sưu tầm)
Ngoài ra, du khách có thể đi bằng các phương tiện trên đến thành phố Hạ Long. Sau đó, từ thành phố Hạ Long, bạn đi theo đường quốc lộ 18 về phía Đông Bắc khoảng 30 – 40km, rẽ phải khoảng hơn 100m là tới Đền Cửa Ông.
5. Đền Cửa Ông Cẩm Phả có gì thú vị?
5.1. Đền Cửa Ông Quảng Ninh – Ngôi đền 700 năm linh thiêng
Đền thờ Cửa Ông Quảng Ninh là ngôi đền được nhiều người dân địa phương tin tưởng và đi lễ nhiều nhất. Nơi đây thờ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng – người đã có công lớn đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông vào thế kỷ XIII. Qua nhiều thế kỷ, những truyền thuyết linh thiêng, hào hùng về ngôi đền vẫn được truyền tụng cho những thế hệ sau.
Ngôi đền đã có 700 lịch sử với nhiều truyền thuyết hào hùng (Ảnh: sưu tầm)
5.2. Di tích lịch sử Đền Cửa Ông là ngôi đền đẹp nhất ở Quảng Ninh về kiến trúc
Đền Cửa Ông cũng được mệnh danh là ngôi đền đẹp nhất Quảng Ninh về kiến trúc. Nơi đây có một lối kiến trúc độc đáo, huyền bí và hội tụ đủ các linh vật phong thủy: Tả thanh long, hữu bạch hổ, tiền chu trước và hậu huyền vũ.
Các loại vật liệu được sử dụng để xây dựng đền là đá đúc, gạch Bát Tràng, ngói mũi đất nung, vữa hồ pha mật,… Kiến trúc trang trí chủ yếu theo các điển tích về tứ linh Long, Ly, Quy, Phụng,…
Đây là một trong những ngôi đền có kiến trúc đẹp nhất Việt Nam (Ảnh: sưu tầm)
Kiến trúc bên trong đền sử dụng những loại gỗ bền, chắc chắn như đinh, lim, trắc, gụ,…Khung nhà được khắc phù điêu, câu đối,… và hoa văn sơn son, thiếp vàng lộng lẫy.
5.3. Đền Cửa Ông là điểm văn hóa tâm linh được nhiều người biết tới
Trải qua hàng trăm năm lịch sử, Đền Cửa Ông Quảng Ninh còn nguyên giá trị về văn hóa, lịch sử, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, gắn kết cộng đồng và phát triển văn hóa tâm linh… Địa danh này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh và sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân địa phương. Đồng thời, nơi đây còn là điểm du lịch hấp dẫn đối với nhiều du khách trong và ngoài nước.
Đền thờ Cửa Ông là địa danh hấp dẫn du khách tham quan (Ảnh: sưu tầm)
5.4. Nơi diễn ra nhiều lễ hội lớn, hấp dẫn trong năm
Từ thế kỷ XIV, lễ hội Đền Cửa Ông Quảng Ninh vẫn luôn được tổ chức với quy mô lớn. Ghé thăm nơi đây vào 3 tháng đầu năm, du khách sẽ có cơ hội tham gia nhiều lễ hội hấp dẫn như:
- Lễ hội Đền Cửa Ông chính: Tổ chức từ ngày 2/1 âm lịch đến hết tháng 3 âm lịch;
- Lễ Cầu siêu, Lễ xin ở cửa Đền và dâng hương rước Đức Ông: Gồm phần tế lễ và rước kiệu bài vị Trần Quốc Tảng;
- Hội rước Đức Ông hồi cung an vị: Kéo dài đến hết tháng 3 âm lịch. Du khách có cơ hội tham gia nhiều trò chơi dân gian như bịt mắt đánh trống, gẩy gậy, kéo co, tổ tôm điếm, nấu cơm, têm trầu,…
Lễ hội Đền Cửa Ông ở Quảng Ninh được tổ chức với quy mô lớn (Ảnh: sưu tầm)
7. Cần chuẩn bị gì khi đi lễ Đền Cửa Ông?
Khu di tích Đền Cửa Ông Quảng Ninh gồm cả khu đền và chùa nên khi đi dâng hương, để đi đầy đủ các ban, du khách nên sắm cả lễ chay, lễ mặn và lễ đồ sống. Đồ lễ cần chuẩn bị có thể chọn trong các loại: Lễ chay (hương, hoa, bánh kẹo, hoa quả, tiền vàng mã – đều mua theo số lẻ); lễ mặn dùng ở ban Công Đồng (gà, thịt lợn, giò, chả,… được nấu chín và bày biện cẩn thận); lễ đồ sống (muối, gạo, trứng sống và vàng mã).
Kinh nghiệm đi lễ Đền Cửa Ông Quảng Ninh là cần chuẩn bị đầy đủ đồ lễ (Ảnh: sưu tầm)
Du khách khi đến lễ chủ yếu là thành tâm vì lượng khách đến đây rất lớn nên cần hạn chế đốt vàng mã. Việc chuẩn bị lễ dân cũng không cần quá cầu kỳ vì lễ vật chủ yếu là lòng thành, tránh lãng phí.
Lưu ý: Việc đặt tiền lẻ khi đến dâng hương có thể gây những ảnh hưởng không tốt đến mỹ quan. Vì vậy, du khách có thể bỏ tiền lễ vào hòm công đức.
8. Lưu ý cần nhớ khi tới Đền Cửa Ông Quảng Ninh
Đền Cửa Ông là điểm văn hóa tâm linh nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Nếu lựa chọn tham quan nơi này, bạn cần chú ý tới những điều sau:
- Du khách cần mặc đồ trang trọng, kín đáo, phù hợp với thuần phong mỹ tục chốn linh thiêng, cửa Phật;
- Du khách cần đi đứng nhẹ nhàng, tránh nói chuyện quá lớn vì sẽ gây ảnh hưởng tới người khác và ảnh hưởng tới bầu không khí trang nghiêm, yên tĩnh tại đền;
- Du khách không được tùy tiện đụng chạm vào đồ vật tại đền để tránh gây hư hại tới di tích.
Du khách thăm đền nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo (Ảnh: sưu tầm)
Nguồn: Sưu tầm internet.