Sơn Tây là một thị xã trực thuộc thủ đô Hà Nội. Nơi đây có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử – văn hóa nổi tiếng như hồ Đồng Mô, thành cổ Sơn Tây, làng Việt cổ đá ong , lễ hội đền Và, và đặc biệt là Chùa Mía. Là một trong 10 ngôi chùa cổ nhất Việt Nam và là ngôi chùa có nhiều pho tượng đẹp nhất nước Việt.
Chùa Mía (còn gọi là Sùng Nghiêm tự) tọa lạc ở xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội. Ngày xưa, vùng này là Cam Giá, tên Nôm là Mía, nên chùa này được quen gọi là chùa Mía. Chùa được xem là ngôi chùa lưu giữ nhiều tượng nghệ thuật nhất Việt Nam (287 bức tượng).
Sử sách còn ghi lại chùa được khởi dựng từ xa xưa. Năm 1632, Phi tần trong phủ chúa Trịnh Tráng là Ngô Thị Ngọc Diệu thấy miếu bị hoang phế nên đã cùng gia đình và người dân các làng thuộc tổng Cam Giá (tức Tổng Mía) cùng nhau tôn tạo lại. Phi tần Ngọc Diệu vốn là người làng Nam Nguyễn (Nam An) trong Tổng Mía, nên được người mến mộ gọi là “Bà Chúa Mía” và tạc tượng đưa vào thờ ở chùa và còn có đền thờ riêng. Về sau chùa được trùng tu nhiều lần song đến nay quy mô tôn tạo thời Bà chúa Mía dường như vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.
Ngồi lặng yên trên những hàng ghế đá trong khuôn viên chùa Mía, lắng nghe tiếng chuông chùa vang vọng – Ảnh: thachvannhu
Là một nốt nhấn trong khu di tích Quốc gia làng Việt cổ Đường Lâm. Và là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng của thủ đô Hà Nội, thu hút lượng lớn khách đến tham quan.
Cổng làng Đường Lâm – Ảnh: Trọng Tuần Núi
Đường Lâm và những ngôi nhà cổ được xây bằng đá ong. – Ảnh: ThangSoi
Từ cổng làng qua đoạn đường làng cổ tới chợ Mía là thấy chùa Mía, tam quan chùa treo lơ lửng một quả chuông cổ đúc từ năm 1745 đời Lê và một chiếc Khánh đồng đúc năm 1846 đời Nguyễn.
Tam quan chùa Mía tấp nập khách tham quan – Ảnh: Joerg Reschke
Ngay cạnh Tam Quan là một cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi với tán phủ rườm rà, cành lá sum suê rễ cây đâm ra tua tủa bám sâu vào lòng đất.
“Trải bao thế kỷ dầm mưa nắng
Vẫn đứng an nhiên gác cửa Thiền”
Cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi – Ảnh: Sưu tầm
Trong gốc đa là một khoản sân vườn thoáng mát, tĩnh lặng và thiên bồng khác xa cảnh hồng trần. Như người xưa có câu:
“Chùa cổ thâm nghiêm, chỉ tiếp khói mây làm lữ khách
Vườn rừng rộng rãi, chỉ nương hoa cỏ biết xuân thu.”
Sân vườn đẹp thoáng với điểm nhấn là hòn non bộ tuyệt đẹp – Ảnh: Sưu tầm
Ngoài kia họp chợ tấp nập đông vui “họp cả quanh năm bốn thì” là thế, trong này cảnh Thiền u huyền là thế, thật là “chỉ cách một bước chân là xa hẳn hồng trần.”
Trong chùa nhìn ra tam quan – Ảnh: hainguyentuan
Từ tam quan đi vào nhìn về bên phải du khách sẽ thấy tòa bảo Tháp Cửu Phẩm Liên Hoa uy nghiêm. Tòa Tháp mới được xây dựng gần đây để thờ vọng Xá Lợi Đức Phật, và cũng là ngọn bút kình thiên trấn giữ cho mạch văn ở làng cổ Đường Lâm này.
Tòa bảo Tháp Cửu Phẩm Liên Hoa – Ảnh: Hoàng Tuấn Ninh
Lối kiến trúc độc đáo của tòa bảo Tháp Cửu Phẩm Liên Hoa – Ảnh: thachvannhu
Từ tam quan theo một lối đi lát gạch cổ, rêu xanh lấm tấm, đến Bát Nhã môn để vào nội điện – Ảnh: Bùi Thụy Đào Nguyên
Điều dễ nhận thấy khi tới thăm chùa Mía là vẻ thanh bình vốn có của nơi đây. Như câu nói:
“Men theo lối cũ thăm Thiền Viện
Nghe tiếng chim kêu ngắm cỏ hoa.”
Qua khỏi Bát Nhã môn là chánh điện chùa Mía – Ảnh: Dorenobi
“Lâu đài lóng lánh thêm huyền diệu
Chuông mỏ nhịp nhàng vẽ tịch u.”
Khu nội điện gồm Tiền Đường, Đại Hùng Bảo Điện, Thượng Điện…. được cấu trúc theo kiểu “Nội công ngoại quốc” mang vẻ uy nghi chốn Phật đường.
Chùa Mía xây dựng vào đời Trần, năm 1632 đã được trùng tu lại, đến nay đã thấm thoắt 400 năm.
Chùa có những cây cột gỗ quý hàng trăm năm tuổi. – Ảnh: thachvannhu
Dù đã trải qua nhiều lần phục dựng nhưng chùa Mía vẫn giữ được nét cổ kính lâu đời với lối kiến trúc cũ.
Bàn thờ bà Chúa Mía – Ảnh: thachvannhu
Chùa Mía nổi tiếng với 287 pho tượng lớn, nhỏ mang tính nghệ thuật đỉnh cao, trong đó có 6 tượng đồng, 106 tượng gỗ và 174 tượng bằng đất luyện được sơn son thếp vàng. Từng pho tượng là một sự tích, một câu chuyện ngợi ca về những đức tính tốt đẹp và sự tài trí của người Việt Nam.
Tượng Hộ Pháp – Ảnh: thachvannhu
Bát bộ Kim Cương bên tả – Ảnh: thachvannhu
Tượng La Hán bên hữu – Ảnh: Dzung Viet Le
Tại chùa thượng có rất nhiều động Phật và nhiều tượng. Trong đó có tượng Phật Thích Ca, tượng Tuyết Sơn và đặc biệt tượng Phật bà Quan Âm điêu khắc rất tinh xảo và đẹp hiếm thấy.
Tượng Tuyết Sơn chùa Mía – Ảnh: Ngokhong
Tượng Quan Âm Tống Tử thường được gọi là tượng Bà Thị Kính. – Ảnh: Sưu tầm
Ngoài ra, sự rêu phong, cổ kính của ngôi chùa cũng là điều ấn tượng nhất đối với du khách. – Ảnh: La The Quang
Hằng năm cứ đến ngày lễ, tết chùa Mía vẫn luôn là một trong những dịp thu hút người dân quanh vùng và du khách đến tham quan, chiêm bái tại chùa.
Nguồn: Sưu tầm internet.